Son zamanlarda gündemi "referandum"" meseleleri işgal ediyor..
İngiltere, nedeni tam anlaşılamayan radikal bir hamle yaptı "Brexit" kodlaması ile AB'den ayrılmayı oyladı , kıklıç üzerinde bir sonuçla "evet" çıktı ..
oylama sonrası, gerçek gündem ortaya çıkınca, ne yaptıklarını ve sonuçlarını değerlendirmeye başladılar, tasfiye sürecinde müzakereler ve maliyet unsurları umduklarından çok farklı bir bilanço urtaya çıkardı, ironik bir şekilde, ne yapsak da ,tekrar "dönüş" için "yeni bir referandum" düzenlesek, diyenlerin sayısı az değil..İskoçlar,Brexit referandumunda AB yanlısı bir tutum aldılar, şimdi , onlar da , kendi bağımsızlık referandumu'nu gündeme aldılar..,..
Arada, Kuzey Irak Bölgesel Yönetim, (Barzani aşireti ), çocukluk hayalini gerçekleştirmek için,( tabir kendisinin) bağımsızlık giündemi ile sandık kurdu, ve tartışmalı bir katılım ve çoğunluk matematiği ile , "evet" çıktığını ilan etti ..
Bağdat, merkezi hükümeti sonuçları tanımıyor, sınır kontrollerini merkezileştiriyor, bölgesel yetkileri tasfiye edeceğini ilan ediyor,. , enerji rezervlerin üzerinde re'sen tasarruf tedbirleri alıyor.., komşu ülkeler ambargo uyguluyorlar..
Katalanlar, Anayasa gereği, yeterli bir özerk bölge olmalarına rağmen, anayasa hükümlerini hiçe sayarak "tam bağımsızlık" iddiası ile ve merkezi hükümetin kesin uyarılarına rağmen oylama yaptılar, tartışmalı bir katılım ve çoğunluk ile bağımsızlıktan yana oy kullandılar..
Madrid merkezi hükümeti, bölgesel yetkileri de geri alma tedbirlerini gündeme aldı, Barselonadaki büyük şirketler , hukuki güvensizlik nedeni ile bölgeyi terk ediyor, Katalunya, zenginliği ile övünürken, Referandum nedeni ile ekonomik zaaflara düşebilir. Bunu gören Katalanlar hemen geriye dönüş için kıvırmaya başladılar.
Farklı karakteristiklere sahip üç bölgeden ( Kıta Avrupasi, Birleşik Krallık ve Asya ) Referandum manzaraları bunlar, huzura doğru değil, kargaşaya dönük sonuçlar, ortaya çıkartıyor...
Halk oylamaları "Referandumlar" iki ucu keskin bir bıçak gibi işlev görebilirler..
Felsefi anlamda , bağımsızlık meselelesi çok değerlidir, ama, referandumlar, netice itibarıyla, hukuki ve teknik sonuçları ile gerçeğe dönüşür..
Bu nedenle ve özellikle toplumları ortadan ikiye bölen sonuçlar üreten referandumların, demokratik anlamda ilerlemeci bir kurum olup olmadıkları tartışılmaktadır..



Bahattin Varlıklı