Değerli okurlar;
Coronavirüs salgınından, yani krizden en çok etkilenen kesim ,belki de esnaf - sanatkar ve kobilerdir . Küçük ve orta ölçekli işletmelerdir . Elbette ki büyük firmalar da etkilenecektir . Yalnız onların hacimleri ,yedek akçeleri ,bankalar ile finans kurumları ile ilişkileri daha farklı bir boyuttadır .önlem almak için, çözüm üretmek için, yetişmiş eğitimli, deneyimli personeli, kadroları vardır . Ama esnaf ve sanatkar, onlar kadar eğitim , bilgi birikimi , sermaye olarak donanımlı ve hazır değil. Kobilere gelince onlar da büyük kuruluşlara göre sermaye, eğitimli kadrolar, Pazar payı olarak daha eksiktirler . istisna firmalar mutlaka vardır . Yalnız küçük esnaftan biraz daha iyi durumdalar . Bana sık sık soruyorlar esnaf sınıfına kim giriyor? Kobi sınıfına hangisi giriyor diye ? tanımlamada esnaf sermayesinden çok, fiziksel gücü ile iş ticaret yapan kişidir. Mahalledeki bakkal ,kasap ,berber ,demirci ,tamirci ,marangoz ,küçük lokanta, manav , perakendeci ,imalatçı ,nakliye işi yapan, kamyonculuk yapan ,servis ,toplu taşıma yapan ,dolmuş , taksi küçük şoför esnafı hep esnaf sınıfına giriyor . Çok büyük ciroları olmayan, toptancı tüccarlarda, bize göre esnaf sınıfındadır . zaten oda kayıtlarında da , bankalar sınıflandırmalarında da öyle değerlendiriliyor . Kobi ise 1 ile 50 kişi arasında işçi çalıştıran perakende ,hizmet ,toptan , üretim sektöründe olan kuruluşlardır . Bizler piyasa şartları içerisinde bir bütün olarak değerlendiririz . halk arasında hepsi esnaf – tüccar olarak dillendirilir. öyle konuşulur . Bankalar, Meslek odaları da istisnalar hariç bir bütün olarak bakıyor . Yani çok büyük ciroları, personel sayısı, sermayesi olmayan, işletmeler aynı sistem içerisinde değerlendiriliyor . KOBİ sayımız KOSGEB verilerine göre KOBİ sayımız , 3 milyon 470 bin 491 dir . KOBİ lerin değerlendirme satış ciro üst limiti 125 milyon liradır. Yani 125 milyon TL cirodan sonra büyük firma statüsüne geçilir. KOBİ lerde , istihdam edilen personel sayısı, 11 milyon 256 bin kişidir . çalışanları ile beraber, ailelerini de içine alarak, hesaplarsak, ne kadar büyük bir kesimi, ilgilendirdiğini, siz düşünün. KOSGEB destek oluyor denildi. Fakat yine kredi olarak, yani faizle finansal destek olunacağı açıklandı . KGF isimli, kredi garanti fonu ile ilgili bir takım destek kredi paketleri, verileceği ilan edildi . fakat görüştüğüm bazı firmalar, bu KGF kredilerinin, ayrılan limit dahilinde verildiğini onun da piyasa da bilinen, belli başlı, ünlü, büyük firmalara ayrıldığını, iddia ediyorlar .Ayrılan kredi para limiti bitince kullanamayacaklarından endişe ediyorlar .
Esnaf ve sanatkar, KOBİ lere göre daha zor durumdadır. İmkanları daha kısıtlıdır. İki milyon a yakın esnaf sanatkarımız var. TESK verilerine göre ,2020 ocak ayı itibarı ile net sayı , 1 milyon 791 bin 201 dir . kriz sağlık krizi olarak başladı ve artık ekonomik bir krizdeyiz . Esnaf can çekişiyor . Salgın dolayısıyla evlerindeler . İşe gidebilenler de boş oturup geri dönüyor .ticaret durmuş durumda .yine belirtelim .bazı istisna sektörler var .(gıda gibi ) hepsi değil tabii ki onu da belirtelim .Çoğu kapalı esnafımızın . İş yerleri kapalı olan esnafa Halkbank kredisi dışında hiçbir destek verilmemiştir . 20 gündür işyerleri kapalı . iş yerleri kiraları var .evet , tahliye sebebi olmayacak diye bir genelge yayınlandı .fakat borçlar silinmeyecek. Daha sonra katlanan kira borçları nasıl nasıl ödenecek? Esnaf ramazan ayı geliyor, ne yapacağız diye bana soruyor? ‘’Esnaf odalarının, maalesef kimseye faydası yok’’ .Diyorlar . Kredi başvurusu yapabilen esnafa, yine bir çok şart soruluyor? Vergi borcu ,SGK borcu eski temerrüde düşülen kredi borçları . Bunların sırası mı şimdi esnaf zaten zor durumdaydı . Şimdi birde hem kapalı olmak, hem de, borç altında ezilmek var . Yeni çek yasası çıktı .Borçlarının belli bir kısmını ödeyen çıkacak . Taahhüt verecek 3 ay sonra ödeyemezse ne olacak yine hapse girecek esnaf . Esnaf demek, sadece marketler demek değildir . Halk evde oturuyor .Alış veriş durdu .Sicil affı gelecek dediler oda uygulanmadı . Bu insanların çoluk çocukları var. Türkiye’ nin her yerinden, mektup ,mail, mesaj , alıyorum . Bir mesaj da, otobüs şoför esnafında n geldi .Özel halk otobüsleri, koltuk sayısının yarısı kadar yolcu taşımak zorunda. ‘’Her gün zarar ediyoruz ‘’ diyorlar .Devletten veya belediyeden mazot desteği istiyorlar .öldük diyorlar . Esnaf destek paket kredilerini daha önceden kredi esnaf kefalet kaydı olanlara ,Halkbank kredi vermiyormuş . Bana esnaflar böyle yazdıla .
Acil olarak ,destekleri ve paketleri genişletilmek zorunda. aksi taktirde önüne geçilmez çok büyük ekonomik problemler, arkasından da çok büyük bir sosyal patlama gelebilir .
Saygılarımla


Emre Gülener