Seçilme yaşının onsekiz yaş sınırına çekilmesi konusunda şu hususlar da göz önüne alınabilir mi ?..
İnsan Hakları Evrensel Bildirisi , madde 21 ; Herkes, doğrudan veya serbestçe seçilmiş temsilciler aracılığı ile ülkesinin yönetimine katılma hakkına sahiptir.
Medeni Kanun madde 8 ; Her insanın Hak ehliyeti vardır.
Bu iki maddede ortak olan husus "herkes"'e ve "her insan "'a atıf yapması ve herhangi bir ayırım (konuyla ilgili örnek; yaş sınırlaması bakımından ) gözetmemesidir.
Medeni Kanun madde 10 ; ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmayan her ergin kişinin fiil ehliyeti (haklarını kullanma ehliyeti) vardır.
Medeni Kanun madde 11 ; Erginlik, 18 yaşın doldurulması ile başlar, Evlenme kişiyi ergin kılar.
Medeni Kanun madde 12; Ergin kılınma, 15 yaşını dolduran küçük kendi isteği ve velinin rızası ile mahkemelerce ergin kılınabilir.
Medeni Kanunun zikredilen bu maddelerinden çıkan sonuç; evlenme veya mahkeme kararı ile, 15 yaşını dolduran her küçük, seçilme hakkı dahil, haklarını kullanma ehliyetine (fiili ehliyetine) sahip olmaktadır..
Hükümet, seçilme yaş sınırı olarak 18 yaş'ı kanunlaştırmak istemekle, Medeni Kanunda 18 olarak düzenlenmiş olan erginlik yaşının gözönüne alındığı anlaşılmaktadır.
Seçilme hakkının 18 yaş sınırı ile kanunlaşması halinde,Hak ve Özgürlüklerin,Dünya ölçeğinde temel belgesi olan Evrensel İnsan Hakları Bildirisinin 21 'nci maddesinde "herkes" için tanınan seçilme hakkı bakımından 18 yaş sınırını ölçü aldığı için, Medeni Kanun hükümleri bakımından eksik bir düzenleme olacaktır.
Evlilik ve Mahkeme kararı ile ergin kılınarak her türlü surumluluğu alabilen kişilerin, ,hem ,Evrensel İnsan Hakları Bildirisine hem de Medeni kanunun hak ve fiil ehliyetine dair hükümlerine uygun olarak yapılacak düzenlemede göz önüne alınması zorunluluğu vardır.
Seçilme yaşının (hakkının) 30 veya 25 veya 18 yaş ile sınırlanması ne kadar hukuki ise , evlenmiş veya mahkeme kararı ile ergin kılınmış 15 yaşını dolduran kişinin seçilme hakkına sahip olması da o kadar hukukidir. Seçilme yaşı; Anayasa madde 76 'da 13/10/2006 yılında değişiklik ile 30'dan 25'e indirilmiş olup ,gündemdeki düzenlemeyle de 7 yaş daha aşağıya çekilerek 18 olması hususu planlanmaktadır. 18 ile 15 arasında da fazla bir fark bulunmamaktadır.
iktidar,2006 yılından bu yana kısa bir süre geçmesine rağmen,seçilerek sorumluluk alma yaşında radikal bir değişiklik yapma konusunda irade ortaya koymaktadır. Yaşla ilgili düzenleme ancak, siyasal partiler yasasında da yapılacak demokratikleşmeler ve özellikle ,seçim barajının makul seviyelere indirilmesi paralel düzenlemeleri ile birlikte demokrasimizin çoğulculaşmasına hizmet edebilir.




Adaletli Yargıç