İstanbul,26 Ocak 2012

ADALET SİSTEMİMİZ ÜZERİNE 1
Geçenlerde CNN TÜRK teki Sayın Ahmet Hakan’ın programını izlerken adalet sistemimiz üzerine zaman içerisinde aldığım küçük notlar aklıma geldi. Öncelikle Twitter üzerinden belki Adalet Bakanına sorulur diye bazılarını yolladım. Ancak bir önem kesp etmediklerinden olsa gerek dikkate alınmadılar. Bunu üzerine ben de kayda geçmesi ve bir ilgilenenle karşılaşır diye aklımda olan Adalet sistemimizdeki kendime göre eksiklikleri bu köşelerde yazmaya karar verdim.
İlk üzerinde durmak istediğim nokta Savcılarımızın bir Mahkeme deki yerleri nerede olmalıdır sorusu?
Benim düşünceme göre Savcı dediğimiz bir anlamda Avukat yani devletin avukatıdır. Devletin Savcısı, Kamu adına suçlamaları yapar savunulacak kişi de genelde bir Avukat vasıtasıyla kendisini savunur. Bu ikisinin tartışmasını Hâkim Hukuk içerisinde değerlendirir ve çoğu zaman 2 taraftan biri lehine sonuçlandırır. Bir Mahkeme salonunda bizim sistemimiz de Savcı Hâkimle Eşit seviye de bazen eşit seviye gibi ufak bir setle farklılaştırılmış bir seviyede oturur. Ancak Savcı Yüce Mahkemede Avukata göre yüksek olan Hâkim seviyesinde veya yakın otururken Avukat fiziki olarak alçak bir seviyede yer alır.
Gençlik yıllarımdan beri düşünürüm. Neden Amerikan filmlerinde gördüğümüz gibi Hâkim tek başına (ABD de Savcıların Seçimle geldiklerini biliyorum) ve fiziki olarak herkesten yüksek bir konumdadır da biz de ve Fransa gibi belki bilmediğim bazı ülkeler de Savcılar Hâkim seviyelerinde otururlar? Çok basit bir bakış açısı ile yaklaşınca şöyle bir değerlendirme yapılabilir. Suçlanan kişi Savcının suçlamaları karşısında şöyle bir duyguya kapılabilir.
’’ Yahu ne oluyoruz. Hâkim ve Savcı ikisi de bana aynı seviyeden bakıyor. Hâkim, beni suçlayan bu Savcıyı nasıl hukuk, Adalet önünde benimle eşit/adil değerlendirmeye tutacak,’’ diye düşünebilir. Tabii burada düşünmeye başlarsan çok şey düşünülebilir de ben basit bir örnek vereyim dedim. Sonuç olarak Hâkim önünde veya Adalet önünde en azından Savcının ayrıcalıklı konumu olduğu göstermelikte olsa yok mu? Galiba Hukukçular buna zanlı açısından ‘’Negatif Ayrımcılık’’ demeliler.
Son yıllarda bu durum yeteri kadar olmasa da bizde de tartışıldı ve anladığım kadarıyla Savcıların yerinin Avukatların hizasında olması gerektiğini düşünenler de çıktı. Yıllarca evvel Yüce Divan Sıfatıyla bir Başbakan’ı yargılayan ANAYASA Mahkemesini uzunca bir müddet izleme imkânım oldu. Gözlemlediğim en önemli noktalar şunlar dı;
1)Savcının Hâkimlerle aynı hizada oturması. 2)Stenograf bulunması. 3)Salon ve Binanın fiziki durumu. 4)Hâkim ve Savcıların genele yakınının asık suratları.
Şimdi bu 4 noktayı bir sonraki yazımda ‘’SİLAHLARIN EŞİTLİĞİ’’ adı altında bizim Adalet Sistemimiz içerisinde kendi açımdan değerlendirmek istiyorum. Arkası Yarın………………
E.E

ERCAN ERDEM