Cumhurbaşkanı, "Kanal İstanbul" adı verilen su yolu'nun yapımında ısrarlı.
En son Selimiye camii avlusunda, cuma namazı çıkışında, CHP ve Halk partili İstanbul Belediyesinin bu konuları anlamadığını söyledi, inadına yapacaklarına dair beyanlarına açıklık getirdi.. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı olarak her türlü adımı attıklarını ve Belediye Başkanlığı döneminden kalma bir projesi olduğunu da ekledi, Cumhurbaşkanı, hayallerinin peşinden gitme konusunda istikrarlı, Şehir Hastaneleri de kişisel hayali idi , gerçek oldu.
Kişisel tutkular, mevcut rejimin karakterine uygun, "İstanbul ahalisi" ne düşünür diye bir sorunu, ciddiye almama gibi bir konforu var....
Proje neredeyse kıtaları ve denizleri ilgilendirip etkileyeceğinden meseleye Anayasa açısından bakmakta fayda var....
Anayasa, m. 67 ; seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkını düzenliyor, f.1'e göre; her vatandaşın, seçme, seçilme ve de halkoylamasına katılma hakkı var..
Seçme/seçilme söz konusu olunca , düne kadar, bu hakka toz kondurmayanlar, son İstanbul seçimlerinden sonra, 2023 'ü gösterip ayak sürüyorlar..
Eski özgüvenleri yok gibi..
Ama, Kanal İstanbul gibi milyonları ilgilendiren devasa bir proje söz konusu olunca, Halkoylamasının zorunluluğu ortaya çıkıyor, "benim projem, inadına yaparım" gibi argümanlar yeterli demokratik nitelikten yoksun..
Halkoylaması, Referandum veya Plebisit şeklinde uygulanıyor,,,
Referandum, Parlamentoda kabul edilmiş bir kanun metninin halk oyuna sunularak- " meşruiyet yeterliliği" kazanması olarak kabul ediliyor..
Plebisit ise , daha otoriter yönetimlerde geçerli, karar alma sürecine halkın- temsilcileri vasıtasıyla" katılmayıp, kişisel irade sonucu tasarruflar bakımından söz konusu oluyor..
Kanal İstanbul ile ilgili kanuni düzenleme, bir sürü kanuni düzenlemenin içine atıldığı bir - torba- kanuna iliştirildi..
Münhasır bir düzenleme değil, İstanbul'a "gölet" yapılıyormuşçasına, hafif bir değerlendirme konusu oldu..
En son seçimlerde, İstanbul ahalisi, merkezi yönetime rağmen, mahalli yönetimde farklı bir siyaseti ezici çoğunlukla tercih etti..
Dolayısı ile, Kanal İstanbul, , halkın onayını gerekli kılıyor..
Merkezi yönetimden-siyasi tercih bakımından- farklı şekilde ayrılmış bir nüfus ağırlığının hayatını ciddi biçimde etkileyecek bir projenin, kişisel tercihlerin ötesinde bir meşruiyet kaynağına ihtiyacı var..
Bunun yolu da , Anayasa'da düzenlendiği biçimde halkoylamasından geçiyor..
Halkoylaması, Referandum olarak mı? yapılır, Plebisit olarak mı? yapılır, tercih ve takdir iktidar kanadının , ama, halkın oyuna müracaat Kanal İstanbul için şart gözüküyor..


Bahattin Genç