AİHM , Selahattin Demirtaş'ın tutuklu yargılandığı dava ile ilgili yaptığı başvuruyu değerlendirdi ve AİHS m. 18 hukmünün ihlal edilmiş olduğuna ve tahliye edilmesi gerektiğine karar verdi..
AİHM, bu tip davalarda ağırlıklı olarak adil yargılanma hakkının ihlali üzerinde duruyor..
Mahkeme, uzun tutukluluk süreleri, iddianame yazılması süreçlerinde yaşanan belirsizlikler, savunma hakkının kullanılmasını engelleyen gizlilik uygulamaları, v.d olağandışı yargılama usulsüzlükleri bakımından hak ihlali kararına varıyor..
Bu defa , AİH Sözleşme madde 18'in ,- Demirtaş'ın özgürlük ve güvenlik hakkının siyasi nedenlerle engellenmesi- nedeniyle..ihlali doğrultusunda karar vermiş..
Madde 18, "Sözleşme"'nin uygulanması bakımından temel ve kapsayıcı bir kriter ortaya koyuyor.. , Sözleşme konusu haklara getirilmesine izin verilen kısıtlamaların,Sözleşme ile öngörülen amaca aykırı uygulanamayacağını hükme bağlıyor..
M. 18 gereği ;Hak ve özgürlükler keyfi nedenlerle kısıtlanamaz, Mahkeme, bu maddeye dayanarak, Demirtaş'ın özgürlük ve güvenlik hakkının , siyasi nedenlerle kısıtlandığı sonucuna varıyor ve tutukluluğun sonlandırılmasına hükmediyor..
Kararda , Sözleşme Ek.1 Protokol 3. madde ile düzenlenen , seçilme hakkının da ihlal edildiğine işaret ediliyor..
Demirtaş, ağırlıklı olarak etnik bir tabana dayanan siyasetçi, zaman zaman terör örgütünün baskısı altında kalsa da, eşbaşkanı olduğu partinin etkisini bölgesel ölçeğin dışına çıkartma hamleleri yaptı, siyaset dilini Türkiye'ye uyarlamaya çalıştı, cumhurbaşkanlığı seçiminde bu tutumunun pozitif yansımaları oldu..
Adil yargılanma hakkı , bir bağlamda adli sistemin işleyişi ile ilgilidir, aksaklıklara rağmen, sonuçta adil bir hüküm tesis etme imkanı varsa , öngürülebilir ve ıslah edilebilir bir durum olarak kabulü mümkündür. .
Ama özgürlük ve güvenlik hakkının, Sözleşme amacı dışında , özellikle de siyasi nedenlerle ihlali potansiyeli söz konusu ise, sorun sistemin bütününü etkilemeye başlar..
AİH Mahkemesi, ilk defa bu maddeyi Türkiye için işleterek, sorunun sistemik bir hale gelmekte olduğuna vurgu yaptı..
Türkiye son yıllarda , çok boyutlu yargı süreçlerinden geçiyor, bu durumu olumlu bir içtihat birikimine çevirerek, ilerde kötü emsal olabilecek uygulamalardan kaçınmak gerekiyor..






Rahmi Gürdeniz