Bir vatandaş Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapmış, seçim barajı nedeniyle seçme ve seçilme hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüş..
Seçme ve seçilme hakkı, Anayasa'ya ve Avrupa insan Hakları Sözleşmesine göre temel bir insan hakkı mahiyeti taşıyor.
Anayasa Mahkemesi işleyişine dair yasada, "kanun yoluna başvuru imkanı olmadığı hallerde doğrudan Anayasa Mahkemesine başvurulabilir", hükmü var..
Başvuru da muhtemelen bu yasal imkana dayanarak yapılmış..
Anayasa Mahkemesi temel bir insan hakkı söz konusu olduğunda meseleyi Genel Kurulda inceleme takdirini kullanabilir..
Bir avukat'ın ,türbanla duruşmalara girme hakkı konusundaki, başvurusunu genel kurulda incelemiştir..
Anayasa Mahkemesi ülke seçim barajını , seçim çevresi barajı da öngören bir kanunun Anayasaya aykıılığı iddiası vesilesi ile incelemiş ve mevcut ülke barajını, temsilde adalet ve yönetimde istikrar ilkesi bakımından , Anyasaya uygun bulduğunu karara bağlamıştır.
Halihazırda, Anayasa Mahkemesi önündeki başvuru, temel bir insan hakkının ihlal edilip edilmediği hususunun tespitine ilişkin olup, kanunun iptali talebini içermez.
Kanunun iptali talebi farklı, temel insan hakkının ihlalinin tesbiti talebi farklı başvuru konularııdır..
Temel insan hakkı ile ilgili "hak tesbiti" talepleri bakımından zamanaşımı söz konusu olmamalı ve usul tartışmaları hak içeriğine göre yapıilmalıdır.
AİH Sözleşmesi madde 17, Sözleşme'de tanınan hak ve özgürlğüklerin yok edilmesine yönelik bir yorum biçimini yasaklamaktadır..
Anayasa Mahkemesi'nin, temel bir insan hakkı olan seçme ve seçilme hakkının ihlali edilip, edilmediğinin,, tesbitine ,engel bir hüküm bulunmamaktadır.
Sorun, insan hakkı ihlalinin var olduğunun tesbiti halinde ortaya çıkacaktır.Anayasa Mahkemesi'nin, hak ihlalini karara geçirip, benden bu kadar ,gerisi size kalmış diyerek topu meclise atması halinde dahi acilen bir çözüm formülü gerekecektir. Yüksek mahkemenin, temel bir insan hakkı ihlali vardır, kararına rağmen, hakları ihlal edilmiş seçmenlerini katıldıkları veya katılamadıkları seçimin "meşruiyet tartışması" kaçınılmazdır.


Binnur Kararlı