İran ile BM Güvenlik Konseyi daimi üyesi ülkeler ve Almanya arasında uzun zamandır sürdürülen nükleer müzakerelerin anlaşma ile sonuçlandığı anlaşılıyor.

Tartışma (müzakere) metninin neredeyse tamamı üzerinde muütabakat sağlandığı, silah ambargosu ile ilgili bazı sorunların bulunduğu açıklandı. Uzun zamandır batı sisteminden izole edilmiş bulunan İran ile ilgili, "tekrar sisteme dönüyor" algısı gittikçe kuvvetleniyor.

İran'ın yeni seçilen Cumhurbaşkanı ile beraber, dış politikada, sisteme dahil olarak bölgesel denklemi etkilemeye çalıştığı biliniyor. İran,
Uluslararası ambargo altında olmasına rağmen, özellikle ABD ile geliştirdiği ikili özel ilişkiler üzerinden, Orta Doğu kriz bölgelerinde bayrak göstermeyi başardı.

Rusya ve Çin gibi büyük devletlerle mevcut ve geliştirilmiş ilişkilerini de sürdürüyor.

İsrail'in, varılan uzlaşmaya aşırı tepki vermesi, İran'ın aldığı yolun bir teyidi sayılabilir.

Henüz birkaç yıl önce, uluslararası sıkışmışlıkta çare ararken, Türkiye, risk aldı, İran'ı uluslararası zeminlerde korudu, kolladı... Aradan geçen kısa zamanda, İran çemberi yarıp, küresel sistemle masaya oturarak, nükleerr silah konularında uzlaşma sağlarken; Türkiye, DAİŞ gibi dünyanın nefretini kazanan eylemlerle varolmaya çalışan bir yapının destekçisi olarak, tartışılıyor.

Ambargo altındaki İran, Kuzey Irak'ta, Suriye'de, Libya'da, Lübnan'da, Körfez ülkelerinde, etkili bir güç olarak varlık gösteriyor. Önümüzdeki süreçte, safralarını atmış bir halde daha da etkili olma potansiyeli kazanabilir.

Türkiye ise, güney sınırındaki neredeyse 1000 km'lik bir hat üzerinde oluşmuş bulunan risk bölgeleri ile karşı karşıya. PKK/PYD ve türevi silahlı örgütler, Suriye'de ABD'nin müttefiki gibi davranıyor. Türkiye, Süleyman Şah türbesini sınırlarınmıza çekiyor. PKK/pjak, İran içinde, dişe dokunur hiçbir eylem yapamıyor, çözüm süreci ile uzlaşma arayan Türkiye'yi, iç savaş ile tehdit ediyor. Bu işte bir yanlışlık var...

Erman Bahçeci