Zihniyet 2 |
|
Tweetle |
|
Geçenlerde Erol Katırcıoğlu felsefeci Deleuze'den bir alıntı vermişti: "İdeoloji yoktur, iktidarın örgütlenişi vardır." İdeolojilerin temel zihinsel zemin olduğunu sanarak insanları ideolojilerine göre ayıran ve aralarında neredeyse mutlak karşıtlıklar arayanlar için epeyce çarpıcı bir tespit. Oysa birbirine 'zıt' addedilen birçok ideolojinin daha derinde çok benzer kaynaklardan beslendiğini görmemizi sağlayan nice belirti var. Örneğin bir dönemin solcularının bir anda dine sarılmaları veya bazılarının Marksizm'le milliyetçilik arasında epeyce rahatlıkla gidip gelebilmeleri... Bu tür gözlemler bize ideolojilerin üzerinde durduğu bir zeminin bulunduğunu ve aynı zeminden çok farklı ideolojilerin türetilebileceğini söylüyor. Meseleye tersten baktığımızda ise, aynı ideolojik kelimeyi taşıyan akımların aslında çok farklı zihinsel zeminler üzerinde kurgulanabileceğini de ima etmiş oluyor. Nitekim sekülerliğin otoriter ve demokrat versiyonlarından, ya da İslamcılığın otoriter veya ataerkil türlerinden söz edebiliyoruz. Deleuze de, modern dünyada ideolojilerin bir kılıf haline geldiklerinin altını çizerken, iktidarın örgütlenişinin temel bir gösterge olduğunu vurgulamış. Nitekim iktidar örgütlenmesi zamanın bir 'süre', mekanın ise bir 'çevre' olarak düzenlenmesini öngörür ve bir kültür yaratır. Öte yandan bu kültürün rasyoneli ve meşruiyeti, içinde şekillendiği zihniyetle belirlenir... Eğer bir tanım vermek gerekirse, zihniyet dışımızdaki gerçekliği anlamlandırmak üzere, doğal adaptasyon süreci içerisinde geliştirdiğimiz, kendi içinde bütünlüğü ve tutarlılığı olan, sınamaya konu olmayacak bir dizi kabullerden oluşan bir zihinsel zemindir. Dolayısıyla zihniyete ilişkin birkaç söz hemen söylenebilir: Birincisi, ister kişi ister grup düzeyinde ele alalım, insanın temel meselesi kendi hayatını ve ölümlülüğünü de kapsayacak şekilde dışındaki gerçekliği anlamlandırmaktır ve bu nedenle zihniyet ile epistemoloji arasında doğrudan bir ilinti bulunur. İkincisi, insan bu anlamlandırmayı henüz doğduğu andan itibaren ve hayatı boyunca sürekli olarak yaparken, aslında farklı anlamlandırma yaklaşımları olduğunu öğrenir ve ...... Kaynak : http://www.zaman.com.tr/yazar.do?yazarno=1032 Köşe yazısının tamamını görmek için tıklayınız. |
|
|
|
|
|
|
|
Bu köşenin diğer yazıları;
* Parantez içerisindeki sayılar ilgili köşe yazısına yazılan ters köşe yazılarının sayısıdır. |
Anasayfa
